Europa

Wadliwe i źle wykonane szyby samochodowe, gdy nie można ich naprawić, trafiają na śmieci. W przypadku uszkodzonych szyb samochodowych nie istnieje bowiem jeszcze zamknięty obieg materiałów.

By zmienić taki stan rzeczy, Audi wraz z partnerami, firmami Reiling Glas Recycling, Saint-Gobain Glass i Saint-Gobain Sekurit, uruchomiło właśnie pilotażowy projekt mający przynieść nowe rozwiązania w tym obszarze. Firmy partnerskie chcą przetwarzać uszkodzone szyby samochodowe w materiał będący bazą do recyklingu. Opracowały w tym celu wieloetapowy proces: w innowacyjnym procesie recyklingu szyby samochodowe są najpierw rozbijane na małe kawałki. Następnie usuwane są z nich wszystkie zanieczyszczenia niebędące szkłem, takie jak np. resztki kleju. Powstały w ten sposób granulat szklany jest topiony i przetwarzany na tafle szkła. Z takiej płyty szklanej robi się nową szybę samochodową. Jeśli projekt pilotażowy zakończy się sukcesem, szyby produkowane w ten sposób będą w przyszłości stosowane w modelach serii Audi Q4 e-tron.

W ramach projektu pilotażowego, Audi wraz z partnerami podjęło wyzwanie stworzenia zamkniętego cyklu materiałowego* dla szyb samochodowych. Plan ten jest częścią strategii gospodarki cyrkularnej Audi. Firma przygląda się swoim produktom w całym cyklu ich życia. W miarę możliwości surowce i materiały wykorzystywane w samochodach marki Audi mają być ponownie włączane do procesu produkcyjnego po zakończeniu pierwszego cyklu życia produktu. W ten sposób można oszczędzać zasoby na etapach projektowania i produkcji oraz ograniczać wpływ na środowisko w całym łańcuchu wartości. Złom aluminiowy z tłoczni Audi jest wykorzystywany w obiegu zamkniętym już od 2017 roku. Teraz rusza projekt zamknięcia obiegu materiałowego szkła samochodowego. „Naszym celem jest wtórne wykorzystanie materiałów i surowców wszędzie tam, gdzie jest to technicznie możliwe i ekonomicznie uzasadnione. Pracujemy nad wprowadzeniem do obiegu zamkniętego materiałów, do których mamy bezpośredni dostęp” - mówi Marco Philippi, szef strategii zakupów Audi. „Obecnie stare szyby samochodowe nie są w ogóle wykorzystywane do produkcji nowych. Chcemy to zmienić.”

Recykling uszkodzonego szkła oznacza, że do produkcji nowych szyb samochodowych zużywa się mniej energii i surowców. Wykorzystanie przetworzonych materiałów pozwala ostatecznie zmniejszyć zapotrzebowanie na surowce pierwotne, takie jak piasek kwarcowy. Audi zamierza wykorzystać tak wyprodukowane szyby montując je do modelu Audi Q4 e-tron. Firma wraz z siecią partnerów opracowywać będzie nowe sposoby obiegu materiałów, by w ten sposób uczynić łańcuch wartości jeszcze bardziej zrównoważonym. Potencjał jest duży: obecnie duża część wyrzucanych szyb samochodowych lub panoramicznych okien dachowych jest utylizowana i przerabiana np. na butelki do napojów lub materiały izolacyjne. Jeśli projekt zakończy się sukcesem i uda się przetworzyć uszkodzone szyby samochodowe w nowe, przyniesie to szereg korzyści: wysoka jakości szkła samochodowego marki Audi zostanie zachowana. Projekt wpłynie też bardzo pozytywnie na zmniejszenie emisji dwutlenku węgla. Dzięki recyklingowi, emisja dwutlenku węgla w cyklu produkcyjnym jest nawet o 30 procent niższa niż emisja w przypadku produkcji nowego szkła.

Krok pierwszy: firma Reiling przetwarza szkło samochodowe, precyzyjnie rozdzielając poszczególne frakcje

Pilotażowy projekt recyklingu szkła rozpoczyna się w wybranych salonach sieci dealerskiej i serwisowej Grupy Volkswagen. Klienci, których samochody mają uszkodzoną szybę, umawiają się tam na spotkanie. Specjaliści w stacji serwisowej sprawdzają, czy szybę da się naprawić. Jeśli nie, szyba jest wymieniana. Uszkodzona szyba jest następnie dostarczana do firmy Volkswagen Original Teile Logistik GmbH & Co. KG. Ta spółka wchodząca w skład Grupy Volkswagen organizuje utylizację części, które nie są już potrzebne w stacjach serwisowych wielu marek Grupy.

W kolejnym etapie uszkodzone szyby są dostarczane do firmy Reiling Glas Recycling. Tam są najpierw dzielone na drobne kawałki, a następnie przetwarzane. Proces ten, prowadzony przez firmę Reiling, jest pierwszym na świecie przykładem ponownego wykorzystania starych szyb samochodowych do produkcji nowych, szklanych tafli. „Do tej pory z materiałów pochodzących z recyklingu produkowano głównie butelki na napoje” - wyjaśnia Daniel Rottwinkel, kierownik zakładu w Reiling Glas Recycling. „Szkło samochodowe musi spełniać najbardziej rygorystyczne wymagania, na przykład w zakresie bezpieczeństwa podczas zderzenia, a butelek takie wymagania nie dotyczą.” W przeszłości szkło samochodowe pochodzące z wymiany w warsztacie nie było wykorzystywane do produkcji nowych tafli szklanych, ale raczej do innych celów, o mniej rygorystycznych wymaganiach. I tu właśnie zaczyna się wspólny projekt: firmy partnerskie chcą poddać uszkodzone szkło recyklingowi, ale w taki sposób, by przywrócić mu pierwotną jakość.

By ze zużytego szkła laminowanego można było wyprodukować wysokiej jakości surowiec wtórny, firma Reiling Glas Recycling wykorzystuje nowoczesny, wydajny sprzęt. W procesie przetwarzania usuwa materiały niebędące szkłem, takie jak warstwy tworzywa sztucznego PVB (polibutyralu winylu) w szkle, listwy okienne, metale i druty, np. żarniki i kable antenowe. Proces eliminacji jest przeprowadzany przy użyciu magnesów, separatorów metali nieżelaznych, jednostek ekstrakcyjnych i elektrooptycznych jednostek sortujących. W przyszłości takie oddzielone warstwy PVB mają być wprowadzane do ponownego obiegu w przemyśle motoryzacyjnym.

Krok drugi: Saint-Gobain Glass przerabia materiał bazowy w szkło, a Saint-Gobain Sekurit produkuje z niego nowe szyby samochodowe

W kolejnym etapie recyklingu, po przetworzeniu recyklatu szklanego i usunięciu wszystkich możliwych odpadów, Saint-Gobain Glass w swoim zakładzie w Herzogenrath w Niemczech robi z niego nowe, bazowe tafle szkła. Granulat szklany do tego służący jest początkowo segregowany według rodzaju w celu jednoznacznej weryfikacji źródła i koloru, a następnie składowany w pojemnikach. Produkcja nowego szkła bazowego wymaga możliwie najczystszego i najbardziej jednorodnego recyklatu szklanego. Następnie Saint-Gobain Glass miesza recyklat m.in. z piaskiem kwarcowym, węglanem sodu i kredą - podstawowymi składnikami szkła. Obecnie udział recyklatu w stosunku do innych materiałów waha się od 30 do 50 procent.

Celem projektu pilotażowego realizowanego przez Audi i partnerów jest uzyskanie około 40 ton szkła samochodowego z recyklingu. „Dla nas cykl wytwarzania nowych szyb samochodowych ze starych jest ważnym krokiem w kierunku produkcji szkła samochodowego w sposób oszczędzający zasoby i energię” - mówi dr Markus Obdenbusch, kierownik produkcji odpowiedzialny za utrzymanie ruchu w zakładzie Saint-Gobain w Herzogenrath. „Dopiero zaczynamy postrzegać szkło jako surowiec wtórny, więc spodziewamy się, że na tym polu jest potencjalnie jeszcze wiele do zrobienia.”

Nowe tafle szkła kształtowane są w prostokąty o wymiarach około 3 x 6 metrów każdy. Następnie, z tak przygotowanych tafli inna firma - Saint-Gobain Sekurit, produkuje szyby samochodowe.

Oprócz prowadzenia wraz z Audi tego projektu pilotażowego, Saint-Gobain Glass planuje przetworzyć w Herzogenrath do 30 000 ton odłamków szkła w ciągu najbliższych trzech lat, co pozwoli zaoszczędzić znaczną ilość energii i zasobów naturalnych oraz ograniczyć emisję dwutlenku węgla i zużycie wody. Oznacza to, że firma będzie emitować do 75 ton mniej CO₂ z typowego dziennego tonażu produkcji.

Krok trzeci: szkło samochodowe powstałe w tym procesie będzie wykorzystywane w serii modelowej Audi Q4 e-tron

Wszystkie trzy firmy partnerskie, aby poznać jakość materiałów, ich stabilność i koszty, postanowiły, że projekt pilotażowy będzie trwał przez rok. Jeśli szkło będzie można poddawać recyklingowi w sposób ekonomicznie i ekologicznie uzasadniony, szyby samochodowe wykonane w ten sposób z uzyskanych materiałów wtórnych, znajdą zastosowanie w serii modelowej Audi Q4 e-tron.

*W roku 2021 w łańcuchu dostaw Audi zaoszczędzono ponad 480 000 ton ekwiwalentu dwutlenku węgla (CO2e). Ekwiwalent CO₂ to jednostka miary służąca do standaryzacji wpływu różnych gazów cieplarnianych na klimat. Przelicza ona i ujmuje gazy cieplarniane w ekwiwalenty CO₂. Wspomnianą wcześniej redukcję w łańcuchu dostaw Audi w roku 2021 osiągnięto m.in. dzięki wykorzystaniu zielonej energii w produkcji ogniw do akumulatorów wysokiego napięcia, dzięki zamknięciu obiegu materiałowego dla aluminium, a także dzięki związanemu z tym ponownemu wykorzystaniu tych materiałów. Bez tych działań nie doszłoby do redukcji w łańcuchu dostaw Audi w roku 2021.