Rozporządzenie, przyjęte w maju 2018 r., znacząco zmieniło i zaostrzyło poprzedni system homologacji typu i nadzoru rynku. Nowe przepisy podniosą jakość i niezależność homologacji typu i badań pojazdów, zwiększą liczbę kontroli pojazdów już znajdujących się na unijnym rynku oraz wzmocnią cały system dzięki lepszemu europejskiemu nadzorowi.
Thierry Breton, komisarz ds. rynku wewnętrznego, powiedział: Europejczycy słusznie oczekują, że będą prowadzić najbardziej ekologiczne i najbezpieczniejsze samochody. Wiąże się to z surowymi kontrolami samochodów wprowadzonych do obrotu i poruszających się po naszych drogach. Wymaga to również rzeczywistego egzekwowania przepisów i nadzoru na szczeblu europejskim: dlatego właśnie od chwili obecnej Komisja będzie w stanie przeprowadzać kontrole samochodów, wycofywać samochody na terenie całej UE oraz nakładać grzywny w wysokości do 30 tys. euro za samochód w przypadku złamania prawa. Reformy te uzupełniają nasze działania na rzecz bardziej ekologicznej i bezpieczniejszej mobilności, co w kontekście wyzwań związanych z kryzysem wymaga jeszcze bardziej przyszłościowych inwestycji w infrastrukturę i innowacje. Nasze wysiłki na rzecz przywrócenia zaufania konsumentów, wzmocnienia jednolitego rynku i wspierania długoterminowej rentowności i globalnej konkurencyjności europejskiego przemysłu motoryzacyjnego idą ze sobą w parze.
Kluczowe elementy nowych przepisów to:
- Niezależność i jakość badań przed wprowadzeniem samochodu do obrotu: Służby techniczne przeprowadzające badania i inspekcje nowych modeli samochodów będą poddawane niezależnemu audytowi na podstawie rygorystycznych kryteriów, aby uzyskać i zachować uprawnienia nadane im przez państwa członkowskie. Krajowe organy udzielające homologacji typu będą podlegać wzajemnej weryfikacji, aby zapewnić rygorystyczne wdrażanie i egzekwowane odpowiednich przepisów w całej UE.
- Kontrola samochodów już wprowadzonych na rynek: Nowe ramy poprawiają również kontrole pojazdów, które zostały już wprowadzane do obrotu oraz do sprzedaży w punktach sprzedaży. Od tej pory państwa członkowskie są zobowiązane do regularnego badania minimalnej liczby samochodów i mogą stosować środki ochronne wobec pojazdów niezgodnych z wymogami na swoim terytorium, nie czekając na to, by organ, który udzielił homologacji typu, podjął działania.
- Nadzór europejski: Ponadto Komisja może obecnie prowadzić kontrole zgodności pojazdów w laboratoriach lub na drogach. Jeżeli producenci naruszają przepisy dotyczące homologacji typu (np. stosując urządzenia ograniczające skuteczność działania lub fałszywe deklaracje), Komisja może zlecić wycofanie pojazdów z rynku w całej UE i nałożyć na nich sankcje w wysokości do 30 tys. euro na samochód. Do dnia dzisiejszego tylko organy krajowe, które udzieliły homologacji typu samochodu mogły stosować takie środki.
Od momentu przyjęcia rozporządzenia w 2018 r. producenci samochodów, agencje udzielające homologacji typu i inne zainteresowane strony stale pracują nad wdrożeniem nowych przepisów i dostosowaniem się do bardziej rygorystycznych wymogów.
Komisja zapewniła dodatkowe środki dla Wspólnego Centrum Badawczego (JRC) przeznaczone na działania w ramach nowej roli w zakresie nadzoru rynku, finansowanie niezbędnego dodatkowego personelu, koszty operacyjne i budowę dwóch nowych laboratoriów. JRC wykorzystuje dwa nowe, nowoczesne laboratoria do przeprowadzania kontroli.
KONTEKST
Homologacja typu jest procesem służącym poświadczeniu, że pojazd spełnia wszystkie wymogi niezbędne w celu wprowadzenia do obrotu, oraz służącym rygorystycznej kontroli przestrzegania przez producentów prawa UE, w tym przepisów dotyczących emisji określonych w oddzielnym rozporządzeniu.
Nowe przepisy dotyczące homologacji typu zostały zaproponowane przez Komisję w 2016 r. w związku z aferą Dieselgate i zostały przyjęte przez Parlament Europejski i Radę w 2018 r.
Reforma ta jest częścią szerszych prac Komisji na rzecz czystego, zrównoważonego i konkurencyjnego sektora motoryzacyjnego, jak określono w komunikacie Komisji pt. „Europa w ruchu”. Inicjatywy Komisji obejmują normy jakości powietrza i normy emisji CO2, poprawę badań emisji z samochodów, wsparcie paliw alternatywnych i produkcji baterii oraz ochronę konkurencyjności przemysłu europejskiego.
