Polska

21 lipca 2022 roku Sejm RP przyjął rządowy dokument "Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Stan na 31 grudnia 2021 r."

W dokumencie przygotowanym przez Min. Rozwoju i Technologii czytamy, że przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na podstawie zezwoleń, które były ważne na dzień 31 grudnia 2021 r., ponieśli od początku istnienia stref nakłady inwestycyjne w wysokości 152,56 mld zł. W stosunku do 2020 r. inwestycje wzrosły o prawie 6,68 mld zł, tj. o 4,58%.

W 2021 r., podobnie jak w latach ubiegłych, największy udział w skumulowanej wartości inwestycji miały strefy: wałbrzyska (21,92%), katowicka (18,65%) i łódzka (10,05%), natomiast najmniejszy – strefa słupska (1,54%) i starachowicka (1,62%).

Z kolei najwyższą dynamikę inwestycji w 2021 r. odnotowano w strefie legnickiej, w której nakłady inwestycyjne zwiększyły się w stosunku do 2020 r. o 13,4%. Było to zasługą ponownego uwzględnienia w statystykach zezwolenia z 1999 r. dla Sitech – jednego z największych inwestorów w historii tej strefy. Zezwolenie to w kilku ostatnich latach traktowane było jako wygasłe w związku z upływem terminu jego obowiązywania. Po prawomocnym rozstrzygnięciu sprawy zmiany terminu ważności zezwolenia przez Naczelny Sąd Administracyjny, zostało ono uznane za ważne i objęte raportowaniem.

Relatywnie wysokim wzrostem wartości inwestycji charakteryzowały się również strefy wałbrzyska (wzrost o 9,46%) i tarnobrzeska (o 7,57%). O ponad 5% wzrosły też nakłady w strefie suwalskiej i starachowickiej.

Inwestorzy działający na terenie stref na koniec 2021 r. zatrudniali 389 053 pracowników, z czego prawie 66% stanowiły nowe miejsca pracy, tzn. utworzone przez przedsiębiorców w wyniku realizacji nowych inwestycji po dniu uzyskania zezwolenia.

W 2021 r. zatrudnienie ogółem u przedsiębiorców posiadających zezwolenia na działalność w strefach wzrosło w stosunku do roku 2020 o prawie 4 tys., tj. o 1,03%. Największa dynamika zatrudnienia ogółem wystąpiła w strefie tarnobrzeskiej, gdzie liczba etatów wzrosła o 6,7%. Pod tym względem wyróżniała się także strefa wałbrzyska, w której zatrudnienie wzrosło o 5,13% oraz strefa suwalska ze wskaźnikiem dynamiki na poziomie 103,7. W strefach: kostrzyńsko-słubickiej, krakowskiej, łódzkiej, pomorskiej, słupskiej i starachowickiej zatrudnienie ogółem było wyższe niż w roku 2020, ale wskaźnik dynamiki był niewielki i mieścił się w granicach od 100,2 do 101,8. W pozostałych strefach wskaźnik dynamiki zatrudnienia był mniejszy od 100, co oznacza, że zatrudnienie ogółem na koniec 2021 r. spadło w stosunku do poziomów z 2020 r. Największy spadek odnotowała strefa kamiennogórska, w której liczba pracowników ogółem zmniejszyła się o 4,8% i było to wynikiem ograniczenia zatrudnienia przez wielu przedsiębiorców, w tym znaczącej redukcji etatów przez: DR.Schneider Automotive, Dr.Schumacher, Toyota Boshoku Poland i Wepa Piechowice.

W liczbach bezwzględnych największy przyrost miejsc pracy ogółem w porównaniu z 2020 r. miał miejsce w strefie wałbrzyskiej. Zatrudnienie wzrosło o prawie 2,9 tys., głównie dzięki inwestycjom przedsiębiorców: Zakład Produkcyjno-Handlowo-Usługowy Alsecco, Toyota Motor Manufacturing Poland, 3M Wrocław, Simoldes Plasticos Polska i Mercedes-Benz Manufacturing Poland oraz uwzględnieniu w statystykach zezwolenia z 1998 r. dla ABB Industrial Solution (Kłodzko), które – podobnie jak zezwolenie dla Sitech – w poprzednich latach traktowane było jako wygasłe w związku z upływem terminu jego obowiązywania.

Znaczący wzrost zatrudnienia ogółem odnotowała też strefa tarnobrzeska. Liczba miejsc pracy na koniec 2021 r. była wyższa niż w 2020 r. o ponad 1,7 tys. i było to głównie zasługą: LG Energy Solution Wrocław, Dongseo Display Poland, Cell-Fast, Nowy Styl i Superior Industries Production Poland. Zatrudnienie u tych przedsiębiorców wzrosło w ciągu 2021 r. o ponad 1,4 tys. pracowników.

W liczbach bezwzględnych największy przyrost nowych miejsc pracy w porównaniu z 2020 r. wystąpił w strefie wałbrzyskiej i wyniósł prawie 2,7 tys. miejsc. Pod tym względem wyróżniała się też strefa tarnobrzeska (wzrost liczby nowych miejsc pracy o 1 972) i legnicka (wzrost o 1 641 miejsc).

Największym udziałem w zatrudnieniu ogółem od wielu lat charakteryzuje się strefa katowicka. W 2021 r. wyniósł on prawie 17,9% i był nieznacznie mniejszy niż rok wcześniej. Do największych pracodawców w strefie katowickiej należą: ZF Automotive Systems Poland, NGK Ceramics Polska, spółki z grupy Tenneco, Lear Corporation Poland II, Adient Seating Poland, Marelli Sosnowiec Poland, Opel Manufacturing Poland i Cooper Standard Polska.

Największy udział w łącznych nakładach inwestycyjnych miał sektor motoryzacyjny. Wyniósł on 29,01% i był wyższy niż w roku 2020 o niespełna 1,44 pkt proc. Drugie miejsce zajęli producenci wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, z udziałem wynoszącym 8,92%, zaś trzecie – z udziałem na poziomie 7,31% – producenci wyrobów metalowych gotowych.

Wzrost skumulowanej wartości inwestycji nastąpił w osiemnastu branżach, przy czym największy odnotował sektor motoryzacyjny (dział 29 PKWiU). Nakłady zwiększyły się o ponad 4,03 mld zł, m.in. za sprawą uznania za ważne i uwzględnienia w statystykach zezwolenia dla Sitech w strefie legnickiej. Nakłady w tej branży wzrosły też w wyniku inwestycji: Toyota Motor Manufacturing Poland i Mercedes-Benz Manufacturing Poland w strefie wałbrzyskiej, IFA Powertrain Polska, Sapa Polska i NGK Ceramics Polska w strefie katowickiej oraz Federal-Mogul Gorzyce w strefie tarnobrzeskiej. Znaczący, bo o prawie 920 mln zł, wzrost wartości inwestycji odnotowała branża chemiczna (dział 20) i było to w głównej mierze wynikiem inwestycji poczynionych przez Umicore Poland w strefie wałbrzyskiej i Grupę Azoty Polyolefins w strefie pomorskiej.